Yeni Bir Fırsat Eşitliği, Yeni Bir Seçenek: Cinsiyete Dayalı Eğitime De Elbette Evet
Prof. Dr. Ahmet Kırkkılıç
Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in bir televizyonda yaptığı cinsiyete dayalı eğitim üzerine yaptığı konuşma üzerine bazı kesimlerden olumsuz tepkiler gelirken bazı kesimlerden destek açıklamaları gelmeye başladı. 28 Şubat Süreci’nde kız okullarının karma eğitime dönüştürülmesiyle karma ve kız/erkek okulu öğrencilerinin öğrenim durumları üzerinde yapılan çalışmalar, her iki tip okulunda olumlu, olumsuz yönleri tartışılmaya başlandı.
Öyle ki taraflar işi âdeta birbirine saldırı boyutuna vardırarak diğer sistemin kötülüğünü, yanlışını hatta zararlarını sıralamaya başladı. Bu tartışmayı yapanların neredeyse tamamı eğitimini tamamlamış, okulla ilgisi olmayan kimseler olmakla beraber yazar veya kendini yazar diye tanımlayan bazıları ise köşelerinde algı oluşturmaya çalıştı. Oysa konunun birinci derece muhatabı öğrenciler ve onların velileridir. Bu çalışmada konuya dair önceden yapılmış bazı öğrenci gruplarına uygulanan anketler ve bunların yorumu yer almaktadır.
Bununla birlikte konuya açıklık getirmesi maksadıyla medyadaki tartışmalara yer verilirken birkaç yazarın çalışmasına da atıfta bulunuldu. Prof. Dr. Osman Çakmak “Maarif Platformu” adlı platformuyla konuyu gündeme getirince Çalıştay-Kongre-Rapor (Maarif Platformu) geniş katılımlı bir programda konu tartışıldı.
Kimler Ne Dedi?
Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, A Haber’de 11.07.2023 günü eğitim sistemiyle ilgili sorulara dair şunları söyledi: Kız çocuklarını okula göndermeyen ailelerle ilgili olarak bir kısım velilere atfen “Ben çocuğumu erkeklerle aynı okula göndermek istemiyorum…” sözüne karşılık “Şimdi benim Millî Eğitim olarak birincil hedefim kız çocuklarının okullaşması sağlamaktır. O zaman veliyi ikna etmek için biz, gerekirse kız okulları da açabilmeliyiz, veli isterse çocuğunu kız okullarına gönderebilmeli, isterse erkeklerin gittiği okullara gönderebilmeli.” şeklinde konuştuktan sonra karma eğitimin esas olduğunu söyledi. Tekin ‘Ama bu tür gerekçelerle, yani eğitimin, okullaşma oranının artması anlamında bu tür tedbirleri almak gerekiyorsa beraber alalım’ ifadelerini kullandı. Karma eğitime karşı olmadığını savunan Tekin, ‘Tam tersine özgürlükçüyüm, karma eğitim isteyen veliler için de kuşkusuz o olacak. Zaten Millî Eğitim temel kanununda öyle diyor, karma eğitim esastır ama benim asli görevim, okullaşma oranını artırmaktır’ diye konuştu.
Konu bu şekilde gündeme gelince konuya dair tartışmalar başladı. Platform yöneticilerinde Prof. Dr. Osman Çakmak ve Dr. Mehmet Ali Gündoğdu önderliğinde Çalıştay-Kongre-Rapor (Maarif Platformu) oluşturuldu.
Platform Prof. Dr. Osman Çakmak, Dr. Mehmet Ali Gündoğdu, Ali Tüfekçi koordinatörlüğünde bir çalıştay düzenledi. Çalıştaya Prof. Dr. Ahmet Kırkkılıç (AİÇÜ Eğ. Fak.), Prof. Dr. A. Halim Ulaş (ATUNİ Eğ. Fak.) Prof. Dr. Burhan Akpınar (FÜ Eğ. Fak.) Adnan Kalkan (Aile danışmanı, yazar) Mustafa Süs (Eğitimci, yazar) Safiye Çetinkaya (Yazar) panelist olarak katılırken Prof. Dr. Osman Çakmak, Adem Duran, Bilal Eren, Erhan Çapraz, Said Ceyhan, Tahsin Gülhan (Yönetim danışmanı, yazar), Ünal Akyüz, Zekai Şekerci müzakereci olarak; Prof. Dr. Bayram Özer (OMÜ Eğ. Fak.), Prof. Dr. Osman Çakmak (İRÜ-YTÜ Fen-Ed. Fak.), Doç. Dr. Gürkan Ergen (ÇOMÜ Eğ. Fak.), Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Ali Gündoğdu (ISÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Fak.), Adnan Kalkan (Psikoloji Bilimi Uzmanı ve Aile Danışmanı), Tahsin Gülhan (Yönetim danışmanı, yazar) raportör olarak görev yaptı. Prof. Dr. Bayram Özer (OMÜ Eğ. Fak.), Doç. Dr. Ahmet Kavlak, Ali Erkan Kavaklı (Yazar), Ömer Gündoğdu’nun da dâhil olduğu platforma elliden fazla kişi fikren veya çalışmalarıyla katkıda bulundular.
Maarif Platformunun Çalıştay Raporu çeşitli platformlara konulunca çalıştay metni yirminin üzerinde medya yayın organında olduğu gibi yayınlandı. Bunlardan bazıları:
Maarif Platformu Çalıştay Raporu taskoprugazetesi.com 28.07.2023 19:01 Maarif Platformu Çalıştay Raporu https://www.taskoprugazetesi.com/maarif-platformu-calistay-raporu/1108/
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı Eğitim 29.07.2023 00:54https://yerelhaberim.net/haber/beklenen_karma_egitim_raporu_yayinlandi-57175.html
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı filashaber.com 29.07.2023 00:54 https://filashaber.com/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-17725.html
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı femaxmedya.com 29.07.2023 05:05 https://femaxmedya.com/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-8241.html
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı.idealyasam.net. 29.07.2023 00:50:46 egitimdenhaberler.net https://egitimdenhaberler.net/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-12385.html
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı starttv.com 29.07.2023 01:03https://starttv.com.tr/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-7798.html
femaxmedya.com https://femaxmedya.com/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-8241.html
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı.idealyasam.net. 29.07.2023 00:39:29 http://idealyasam.net/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-8320.html
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı medya90.com https://www.medya90.com/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-9220.html
2023 Karma Eğitim Çalıştayı. sosyetik magazin.com 29.07.2023 01:04:28 http://sosyetikmagazin.com/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-1159.html
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı adil tv. 29.07.2023 01:05:32 http://adiltv.com/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-1365.html
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı habermanşet 29.07.2023 01:07 http://habermansetgazete.com/haber/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-1806.html
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı haber111.com 29.07.2023 – 02:12 https://www.haber111.com/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi-32722-haberi
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı kadindanalhaberi.com 29 Temmuz 2023 – 02:14 https://www.kadindanalhaberi.com/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi/9730/
Beklenen Karma Eğitim Raporu Yayınlandı haberinioku.com 29 Temmuz 2023 – 02:15 https://www.haberinioku.com/beklenen-karma-egitim-raporu-yayinlandi/218169/
Maarif Platformu twitter.com 29.07.2023 https://twitter.com/HaberVakti/status/1685233920739086336?t=VQDlatFCctdCCzg5psW1Dw&s=08
tweet @dailyislamist twitter.com 28.07.2023 10.:07 https://twitter.com/dailyislamist/status/1685003716011683840?t=xuHpiAkIpftaY5J5WQsZvg&s=08
Bakan’ın yaptığı konuşma birçok medya organında olumlu ve olumsuz şekilde eleştirilere muhatap oldu/ maruz kaldı.
TEPKİLERİN ANALİZİ
Bakan’ın yaptığı açıklamaların ardından bazı çevrelerden tepki sesleri yükselmiştir. EŞİK (Eşitlik için Kadın Platformu) PİRHA’ya yaptığı değerlendirme “Laik demokratik bir ülkede, eşit ve özgür bir hayat hayalimizden ve haklarımızdan asla vazgeçmiyoruz! Karma eğitime son vermek ve kız okulları açmak kadınlara nasıl itaatkâr ev hizmetçileri olunacağının öğretilmesi, kadınları kamusal yaşamdan uzaklaştırma amaçlıdır. Kadın ve kız çocuklarını hayattan koparamayacaksınız, ev köleleriniz yapamayacaksınız” beyanının ardından “Kız çocuklarının okullaşmasını teşvik adı altında karma eğitimin ortadan kaldırılmasının amaçlandığını” vurgulayarak niyet okuma cihetine gitmiştir.[1]
Yeşil Sol Parti Mersin Milletvekili Perihan Koca’nın yine PİRHA’ya yaptığı değerlendirmede “Laik eğitim karşıtı adımlar çoklu olarak atılacaktır ancak kız çocuklarının en temel hakkı olan eğitim hakkına el sürülmesine izin vermeyeceğiz” beyanında bulunmuştur.[2]
[1] https://pirha.org/esikten-bakan-tekine-kiz-cocuklarini-ev-koleleriniz-yapamayacaksiniz-384255.html/24/07/2023/ 25.07.2023 23.00
[2] https://pirha.org/kocadan-hukumete-kiz-cocuklarinin-egitim-hakkinin-gaspina-izin-vermeyecegiz-video-383935.html/21/07/2023/25.07.2023 23.00
Eğitim Sen Samandağ Şube Başkanı Cüneyt Kayıkçı’nın yine PİRHA’ya yaptığı değerlendirmede “Eğitimi belli bir insan modeli yaratmak için kullanıyorlar. Bakanın bu açıklaması da belli bir zihniyetin yansıması” yorumunda bulunmuştur.[1]
17+ Alevi Kadınlar’ın yine PİRHA’ya yaptığı değerlendirmede AKP iktidarının anayasal hak olan eğitimde eşitlik ve cinsiyet eşitliği maddelerini çiğnediğini işaret ederek, “Bu hamlesi kuşku yok ki feminist mücadele ile kazandığımız ve temel haklarımızdan olan eşit, bilimsel, nitelikli eğitim hakkımızın gasp edilmesi çabasıdır” beyanında bulundu.
Örnek aldıkları Hristiyan ülkelerin eğitimdeki “Kız okulları” uygulamasına, kendinden başkasına hayat hakkı tanımayan sözde Atatürkçüler ve LGBT gibi sapkın akımlar karşı çıkarak protesto yürüyüşü yaptı. İzmir Kadın Platformu: “Gerici – Cinsiyetçi Eğitime Hayır! Laik, Bilimsel Karma Eğitim için Kız okullarına izin vermeyeceğiz” benzeri pankartlarla Cinsiyete Dayalı Okulların açılmasına karşı çıkmıştır. (24 Temmuz Milat Gazetesinin manşete taşıdığı haber ve resimlerden)
TİP Milletvekili Sera Kadıgil de Cumhuriyet TV’e yaptığı “Laik cumhuriyetle, kadınlar üzerinden hesaplaşılmaya çalışıyorlar… Dokunmaya çalışan ellerini kırarız”[2] değerlendirmesi “Devletin bakanı vatandaşın istek ve arzusuna göre bir şey söylüyor. Bizim bütün Kemalistler ayağa kalkıyor. Olamazmış, gericilikmiş bu… Kız okulunun sana ne zararı var…” şeklinde tepkiyle karşılandı.
PİRHA- Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in karma eğitimi hedef alan sözlerine tepki gösteren 17+ Alevi Kadınlar, “Çok iyi biliyoruz ki AKP ve ortaklarının bu adımı topyekûn tüm kadınların eşit eğitim ve eşit yaşam hakkını hedef almakta” dedi.[3]
[1] https://pirha.org/egitimci-cuneyt-kayikci-karma-egitim-hedefte-biat-eden-toplum-istiyorlar-video-383479.html/19/07/2023/ 25.07.2023 23.00
[2] https://www.youtube.com/watch?v=TLbPA2cM390 25.07.2023 23.00
[3] https://pirha.org/17-alevi-kadinlar-akp-tum-kadinlarin-esit-egitim-ve-esit-yasam-hakkini-hedef-aliyor-383469.html/18/07/2023/ 25.07.2023 23.00
DESTEKLERİN ANALİZİ
24 Temmuz Milat Gazetesinin Örnek Aldıkları Batı Ülkelerinde On Binlercesi var KIZ OKULLARI BİR İHTİYAÇ manşet yazısında
Örnek aldıkları Hristiyan ülkelerin eğitimdeki “Kız okulları” uygulamasına, kendinden başkasına hayat hakkı tanımayan sözde Atatürkçüler ve LGBT gibi sapkın akımlar karşı çıkarak protesto yürüyüşü yaptı.
Çocukların başarı oranı da yükselir: Bazı velilerin karma eğitimi istemediğini kaydeden Psikiyatrist Prof. Dr. Sefa Saygılı “Kız çocuklarının daha çok okula gidebilmesi için ayrı okullar açılmasını destekliyorum. Bir fikrin tartışılmasına bile karşı çıkanlar “çocuklar daha başarılı olur” diye istemiyor olabilirler” dedi.
Özlem Doğan: Pedagojik açıdan eğitimde kız okulları uygulamasının, öğrencilerin başarı oranını artırdığına dikkat çekerek Bakan Tekin’e destek veren uzmanlar: Laikçi yobazlıkla buna karşı çıkmak gericiliktir.
Laikçi yobazlar karşı çıkıyor: Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, kız çocuklarını karma okullara göndermek istemeyen veliler için kız okullarının açılabileceğini söyledi. Dünyada on binlerce başarılı örneği olmasına rağmen bazı kesimlerin, “Laiklik” bahanesiyle kız okulları açılmasına karşı çıkması tepki çekti.
Referandum yapılsa “Evet” çıkar: Öğretmen Erkek Lisesinde okuduğun ifade eden Avukat Yurdal Kılıçer, “O zaman laiklik elden gitmiş mi oldu? Bu bir özgürlük meselesidir. İsteyen çocuğunu karma okula isteyen de erkek ya da kız lisesine gönderir. Bu konuda referandum yapılsa ‘evet’ çıkabilir” dedi.
Batı’da binlerce kız okulu var: 28 Şubat’a kadar Türkiye’de kız liselerinin olduğunu başörtüsü yasağının yıllar sonra kalktığını belirten İmam-Hatip Halil Kundakçı “Şu an laik ABD’de, Avrupa ve Japonya ‘da binlerce kız okulu var. Buna karşı çıkan zihniyet “İslami olan her şeye karşı” ifadelerini kullandı.
Ailelere bu özgürlük tanınmalı: Zeytinburnu İmam Hatip Kız Lisesinde öğretim gördüğünü kaydeden Avukat Öznur Uslu “Lise çağında ateşle barutu yan yana koymamak iyi olur, böylece derslerine daha güzel konsantre olurlar. Anne babalara böyle bir özgürlüğün tanınması lazım” şeklinde konuştu.
Muhammet Kutlu’nun 23 Temmuz 2023 günü Akit Gazetesinde İslam Hukukçusu Dr. İsmail Yıldızlı ile yaptığı röportajda şunlar aktarıldı. Buna göre Yıldızlı “Kız okulları açıldığında eğitim sistemindeki başarı mı düşecektir?.. Bu laiklik denilen şey laikliğin menşei olan ülkelerde sorun çıkarmıyor da bizde mi sürekli sorun çıkarıyor? Madem laikliğe aykırı İngiltere ve Amerika gibi ülkelerde neden kız ve erkek okulları var?” diye sordu ve Batılı ülkelerdeki kız okullarından örnekler verdi… Kız okulları eğitimdeki başarıyı mı düşürecek? Aileler kız çocuklarını karma eğitim veren kurumlara göndermek istememektedir. Bu da kız çocuklarının eğitim hakkını kısıtlamaktadır. Hâlbuki kız okulları olsa aileler içleri rahat bir şekilde evlatlarını okullara gönderecekler… Laiklik kız okulları kurulmasına karşı çıkmaz, laiklik kız çocuklarının okutulmamasına karşı çıkar. Anayasa kız erkek ayrı eğitim sistemine karşı çıkmamaktadır, anayasa eğitim hakkından yoksun bırakılmaya karşı çıkmaktadır. Anayasada ifadesini bulun birçok ilke, ülke ve milletçe kalkınmamıza ve gelişmemize hizmet edebilmek için vardır, kız çocuklarının eğitime katılma oranı eğer kız okulları açıldığında artacaksa behemehâl kız okulları açılmalıdır.” diye açıklamalar yaptıktan sonra İngiltere ve ABD’deki bazı kız ve erkek okullarından örnekler vermek üzere İngiltere’deki kız ve erkeklerin isteğe bağlı olarak ayrı okullarda eğitim alabileceği okullardan bazılarının adını sıralamaktadır:
Eton College (Erkekler): Eton College, İngiltere’nin en ünlü ve prestijli erkek öğrenci yatılı okullarından biridir. 15-18 yaş arası erkek öğrencilere eğitim verir.
Roedean School (Kızlar): Roedean School, İngiltere’de tanınmış bir kız okuludur. 11-18 yaş arasındaki kız öğrencilere eğitim sunar.
Harrow School (Erkekler): Harrow School, İngiltere’nin köklü erkek öğrenci yatılı okullarından biridir. 13-18 yaş arası erkek öğrencilere eğitim verir.
Cheltenham Ladies’ College (Kızlar): Cheltenham Ladies’ College, İngiltere’nin köklü kız okullarından biridir. 11-18 yaş arası kız öğrencilere eğitim sunar.
Winchester College (Erkekler): Winchester College, İngiltere’de 14-18 yaş arasındaki erkek öğrencilere hitap eden tarihi bir yatılı okuldur.
Wycombe Abbey (Kızlar): Wycombe Abbey, İngiltere’de tanınmış bir kız öğrenci yatılı okuludur. 11-18 yaş arasındaki kız öğrencilere eğitim verir.
ABD’de kız ve erkeklerin ayrı okullarda eğitim alabileceği örneklerden bazıları:
Phillips Exeter Academy (New Hampshire) ve Phillips Academy (Massachusetts): Bu iki ünlü özel okul, karma eğitim veren diğer okullardan farklı olarak, tarihsel olarak kız ve erkek öğrencilerin ayrı okullarda eğitim aldığı yatılı okullardır.
Choate Rosemary Hall (Connecticut): Choate Rosemary Hall, karma eğitim veren bir özel okul olmasına rağmen, eski zamanlarda cinsiyetlere göre ayrı binalarda eğitim vermiştir.
Morehouse College (Georgia): Morehouse College, Afro-Amerikalı erkekler için tarihsel olarak önemli bir kolejdir ve yalnızca erkek öğrencilere eğitim vermektedir.
Wellesley College (Massachusetts): Kolej, yalnızca kadın öğrencilere yönelik bir kolejdir ve kadınların eğitim alabileceği ünlü bir öğretim kurumudur.
Spelman College (Georgia): Spelman College, yalnızca kadın öğrencilere hitap eden HBCU (Tarihî Siyah Üniversiteler ve Kolejler) üyelerinden biridir.[1]
Ankara Üniversitesi Cinsel Taciz ve Saldırıya karşı Destek Birimi’nin (CTS) hazırlamış olduğu belgede cinsel taciz ve saldırının ne olduğu maddelendirildikten sonra dünyada cinsel taciz ve saldırıya yönelik alınan önlemler, buna dair bazı üniversitelerde kurulan birimler ile bunların tacizle ilgili saydığı durumlar ve bunlara dair alınan tedbirler sıralanmıştır. Bu bağlamda belgede bazı ülkelerdeki üniversiteler ve birimleri yer almaktadır:
Al-Mustafa Üniversitesi, Kyoto Üniveristesi,
Berkeley Üniversitesi Cinsel Taciz ve Saldırıyı Durdurmak İçin Kampüs Kampanyası,
Cetennial Üniversitesi
Harassment Policy. Equality and Diversity Unit[2],
Harvard Üniversitesi Cinsiyet Temelli Taciz Politikası[3],
Londra Impreial Üniversitesi (Cinsel Taciz Çalışma Grubu),
Oxford Üniversitesi Eşitlik ve Çeşitlilik Birimi [(Equality and Diversity Unit – University of Oxford).
Stanford Üniversitesi Cinsel Taciz Birimi,
Kırktan fazla üniversitemizde Cinsel Taciz ve Saldırı (CTS) ile ilgili olarak birimler kurulmuştur. CTS birimi olan üniversiteler: Altınbaş, Anadolu, Ankara, Atatürk, Atılım, Başkent, Bilkent, Boğaziçi, Çukurova, Doğu Akdeniz, Dokuz Eylül[2], Ege, Eskişehir Osmangazi, Eskişehir Teknik, Galatasaray, Hacettepe, İstanbul Arel, İstanbul Bilgi, İstanbul Gedik, İstanbul Gelişim, İstanbul Okan, İstanbul Teknik, İstinye, İzmir Yüksek Teknolojileri, Kadir Has, Kent, Koç, Kültür, Mimar Sinan, Muğla Sıtkı Koçman, Ortadoğu Teknik, Özyeğin, Sabancı, TED, Topkapı, Ufuk, Üsküdar, Van Yüzüncü Yıl, Yaşar, Yıldız Teknik Üniversiteleri[4]
Dış ülkeler ve üniversitelerimizdeki CTS vb. birimlerin varlığı karma eğitimin haricinde talebe bağlı olarak kız ve erkek okullarının da olması gereğini ortaya koymaktadır.
Avrupa Komisyonu’nun 2010’da hazırladığı ‘Eğitim Çıktılarında Cinsiyet Farkları: Avrupa’da Alınan Tedbirler ve Mevcut Durum” araştırma raporunda, tek cinsiyetli eğitimin kızlar için daha iyi sonuç verdiği öne sürülmektedir. “Tek cinsiyet sınıfları, kızların soruları cevaplama ve derse katılmalarında daha fazla özgür hissetmelerini, erkeklerin ise öğrenci olarak kendi imajlarıyla ilgili endişelenmeden daha fazla çalışmalarını sağlamaktadır. Bu tür sınıfların motivasyon, davranış ve başarıyı artırdığı iddia edilmektedir.” Ancak söz konusu rapor yine de, “tek cinsiyete dayalı eğitim ortamlarında öğrenci başarısına ilişkin çalışma sonuçları net değildir.” tespitini de yapmaktadır (Eurydice. 2010; Altıntaş, M. E. 2018/2; Karataş, İ. H. 2012). Kız ve erkeklerin ayrı sınıflara veya okullara yerleştirilmesi tek başına elbette yeterli olmayacak, eğiticilerin yeterlik düzeyine dikkat edilmesi ve bu okulların uygun donanıma sahip olması gerekmektedir.
[1] https://www.yeniakit.com.tr/haber/yildizlidan-kiz-okuluna-karsi-cikanlara-kapak-madem-laiklige-aykiri-abd-ve-ingilterede-niye-var-1774517.html#google_vignette
[2] edu.admin.ox.ac.uk/university-policy-on-harassment’den
[3] https://osapr.harvard.edu/pages/options’tan
[4] http://cts.ankara.edu.tr/2022/03/23/cts-birimi-olan-universiteler/ 22.07.2023 23.00
KURUM BELGE YAPI DİĞER
Altınbaş Ü: Cinsel Tacize ve Cinsel Saldırıya Karşı Politika Belgesi –Cinsel Tacize ve Cinsel Saldırıya Karşı Destek Birimi
Anadolu Ü: – –Öğrenci Disiplin Yönetmeliği Uygulama Yönergesi ve Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği Uygulama Yönergesi
Ankara Ü: Cinsel Tacize ve Cinsel Saldırıya Karşı Politika Belgesi –Cinsel Tacize ve Cinsel Saldırıya Karşı Destek Birimi (2011) –~Yönergesi
Atatürk Ü: Cinsiyet Ayrımcılığı, Cinsel Taciz ve Şiddete Karşı Politika Belgesi –Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Birimi Altında Komisyon –
Atılım Ü: Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık ile Cinsel Taciz ve Saldırıyı Önlemeye İlişkin Politika Belgesi – –
Başkent Ü: Cinsel Taciz ve Saldırıya Karşı Destek İlkeleri Politika Belgesi –~Komitesi
Bilkent Ü: –CTS Birimi –
Boğaziçi Ü: Tacizden koruma ve korunma kılavuzu –Cinsel Tacizi Önleme Komisyonu- (CİTÖK)
Çukurova Ü: Politika Belgesi –Cinsel Taciz ve Saldırıya Karşı Birim (2022) –Yönerge
Doğu Akdeniz Ü: Cinsel tacize ve saldırıya karşı politika belgesi –~Destek Birimi –~Yönetmeliği
Dokuz Eylül[2] Ü: Cinsiyet Ayrımcılığı, Şiddet ve Cinsel Tacize Karşı Politika Belgesi –~Birimi –~Yönergesi
Ege Ü: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Politika Belgesi –~Destekleme ve Cinsel Tacizi Önleme Birimi –~Yönergesi
Eskişehir Osmangazi Ü: –Cinsel Taciz ve Cinsiyet Ayrımcılığını Önleme Kurulu –~Yönergesi
Eskişehir Teknik Ü: Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Politika Belgesinde CTS var – –
Galatasaray Ü: –Toplumsal Araştırmalar Merkezi içinde Cinsel Tacize ve Saldırıya Karşı Destek Birimi / Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Tacize karşı Destek Birimi –~ Yönergesi
Hacettepe Ü: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı 2016-2020 –Cinsel Tacize ve Cinsel Saldırıya Karşı Koruma ve Destek Komisyonu (15.05.2019) –~ Yönergesi
İstanbul Arel Ü: –Taciz ile Mücadele ve Önleme Komisyonu –~Yönergesi
İstanbul Bilgi Ü: Cinsel Tacizi ve Saldırıyı Önlemeye Yönelik Politika Belgesi –Cinsel Tacizi ve Saldırıyı Önleme Birimi –~ Yönergesi
İstanbul Gedik Ü: Toplumsal Cinsiyet Temelli Şiddete Karşı Politika Belgesi –Toplumsal Cinsiyet Temelli Şiddete Karşı Destek Birimi (2019) –Toplumsal Cinsiyet Temelli Şiddete Karşı Destek Birimi Yönergesi
İstanbul Gelişim Ü: Cinsel Taciz ve Mobbing Karşıtı Politika Belgesi – –
İstanbul Okan Ü: Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek İlkeleri Belgesi –Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek Komisyonu –~ Yönergesi
İstanbul Teknik Ü: –Cinsel Taciz ve Ayrımcılığı Önleme Kurulu –~ Önleme Yönergesi
İstinye Ü: –Psikolojik Tacize (Mobbing), Cinsel Tacize ve Cinsel Saldırıya Karşı Destek Birimi –~Yönergesi
İzmir Yüksek Teknolojileri Ü: Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Dair Politika Belgesinde CTS var – –
Kadir Has Ü: Toplumsal Cinsiyete Dayalı Taciz Cinsel Taciz ve Cinsel Saldırıyı Önlemeye Yönelik Politika Belgesi –~Birimi –~önergesi
Kent Ü: –CTS Birimi –
Koç Ü: – –Cinsel tacizi önleme yönetmeliği
Kültür Ü: –Cinsel Taciz ve Saldırıya Karşı Destek Birimi –
Mimar Sinan Ü: Cinsel Tacize Karşı Etik İlkeler Belgesi –~ Birim, ~ Etik Kurul –~Etik Kurul Yönergesi
Muğla Sıtkı Koçman Ü: –Cinsel Taciz ve Cinsel Saldırıyla Mücadele Kurulu –~Yönergesi
Ortadoğu Teknik Ü: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İlke ve Stratejiler Belgesi –Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme ve Cinsel Tacizi Önleme Birimi (CİTÖB) (2016) –~ Yönergesi
Özyeğin Ü: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Planı – –
Sabancı Ü: Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek İlkeleri Belgesi Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı –Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek Çalışmaları Komitesi (CTÖ) –
TED Ü: –Cinsel Taciz ve Saldırıyı Önleme Komisyonu –
Topkapı Ü: Politika Belgesi –Cinsel Taciz ve Saldırıları Önleme Birimi (CİTAS) –Yönerge
Ufuk Ü: Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek İlkeleri Belgesi – Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek Birimi (2020) –~ Yönergesi
Üsküdar Ü: –Cinsel Taciz, Psikolojik Baskı ve Ayrımcılığı Önleme Komisyonu –~Yönergesi
Van Yüzüncü Yıl Ü: –Cinsel Tacizi ve Cinsel Saldırıyı Önlemeye Karşı Destek Birimi –Cinsel Tacizi ve Cinsel Saldırıyı Önleme Yönergesi
Yaşar Ü: Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık, Şiddet ve Cinsel Tacizi Önleme Politika Belgesi –~ Destek Birimi’ –
Yıldız Teknik Ü: –Cinsel Taciz ve Cinsel Saldırıyı Önleme Kurulu –~Yönergesi[4]
Muğla Sıtkı Koçman Ü: –Cinsel Taciz ve Cinsel Saldırıyla Mücadele Kurulu –~Yönergesi
Ortadoğu Teknik Ü: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İlke ve Stratejiler Belgesi –Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme ve Cinsel Tacizi Önleme Birimi (CİTÖB) (2016) –~ Yönergesi
Özyeğin Ü: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Planı – –
Sabancı Ü: Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek İlkeleri Belgesi Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı –Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek Çalışmaları Komitesi (CTÖ) –
TED Ü: –Cinsel Taciz ve Saldırıyı Önleme Komisyonu –
Topkapı Ü: Politika Belgesi –Cinsel Taciz ve Saldırıları Önleme Birimi (CİTAS) –Yönerge
Ufuk Ü: Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek İlkeleri Belgesi – Cinsel Tacize Karşı Önlem ve Destek Birimi (2020) –~ Yönergesi
Üsküdar Ü: –Cinsel Taciz, Psikolojik Baskı ve Ayrımcılığı Önleme Komisyonu –~Yönergesi
Van Yüzüncü Yıl Ü: –Cinsel Tacizi ve Cinsel Saldırıyı Önlemeye Karşı Destek Birimi –Cinsel Tacizi ve Cinsel Saldırıyı Önleme Yönergesi
Yaşar Ü: Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık, Şiddet ve Cinsel Tacizi Önleme Politika Belgesi –~ Destek Birimi’ –
Yıldız Teknik Ü: –Cinsel Taciz ve Cinsel Saldırıyı Önleme Kurulu –~Yönergesi[1]
Dinî hassasiyetlere göre eğitim
Vatandaşların ve onların çocuklarının dinî gerekçelerle cinsiyete dayalı okulları tercih etmeleri onların demokratik hakkıdır. Her ne kadar bazıları bunun laik devlette söz konusu olamayacağını düşünse de laikliğin her türlü görüşe eşit mesafede olması gerektiği göz ardı edilmektedir. Şakir Gözütok Asr-ı Saadet’te, bu şekilde dinî bilgilerin dışında değişik bilgilerinde işlendiği mescitlere kadınların sıkça ve kalabalık bir şekilde geldikleri ve bu yoğunluktan dolayı Mescid-i Nebevi’deki üç kapıdan biri yalnızca kadınların girişine tahsis edildiğini (Ebu Davud, Salât, 17, 54’ten) ayrıca Mescid-i Nebevî’nin içinde erkeklere ait “Suffa”nın dışında bir de “Kadınlar Suffası” (Suffetu’n-Nisa) bulunduğunu (Gözütok, Ş. 2002) dolayısıyla kadınların mescide gelmelerini bizzat Resulullah’ın (asv.) teşvik ettiğini ve kadınlara özel günlerinde dahi hutbeleri dinlemeye gelmelerini emrettiğini nakletmektedir (Buharî, Salat, 2; Hayz, 23; İdeyn, 15, 21; Müslim, Salatu’l-Îdeyn, 1’den aktarma).
Bu bilgi bazı yazarlar tarafından Resullulah (asv.) kadınların erkeklerle mescitte beraber olduğu şeklinde takdim edilerek kadın ve erkeklerin o dönemde dahi yan yana olduğu algısını oluşturmaya çalışmıştır. Kadın ve erkeklerin aynı mescitte oldukları doğrudur ama her iki grup da kendine tahsis edilen yerde ibadet etmiş veya tartışmalardan istifade etmiştirler. Üstelik Resullullah (asv.) kadınların mescide ayrı kapıdan girmesini istemiştir. Aynı makalede sonraki dönemlerde kadınların fitneye sebep olabileceği gerekçesiyle mescitlerden uzaklaştırıldığı, bu yüzden kadınların ilim yönünden geri kaldığından bahsedilmektedir. Gözütok, Şakir (2012 Yaz). Aynı çalışmada Cowell’in kişilerde fiziki, duygusal ve zihinsel büyümenin süratle geliştiği 11 yaş ile 16 yaşları arasındaki dönemde, kız ve erkek fark etmeksizin her iki cins bakımından duygusal ve zihinsel gelişimin sağlıklı olması
bakımından, ayrı okullarda eğitilmelerinin daha iyi olduğunu ortaya konulduğuna yer verilmektedir. (Gözütok, Ş. 2012 Yaz).
Batı’da karma eğitim uygulamalarının ekonomik ve sosyal olmak üzere iki temel gerekçesi olduğu dile getirilmektedir. Ulus devletlerin tüm vatandaşlarına zorunlu eğitim hizmetlerini sosyal adalet ve fırsat eşitliği çerçevesinde sunma sorumluluğu, onları her iki cinsiyet için ayrı eğitim kurumları açmak yerine daha ekonomik olan karma eğitimi tercihe sevk etmiştir. Bu durumda, ayrı eğitimin cinsiyet ayrımcılığını kurumsallaştırdığı yönündeki görüşlerin de etkisi vardır. Diğer taraftan karma eğitim toplumsal yaşamda cinsler arasında eşitliği sağlamak, cinslerin birbirlerine karşı ön yargılarının önüne geçmek ve birlikte yaşama becerilerini geliştirmek için bir çözüm olarak görüldüğü için de uygulamaya geçirilmiştir. (Altınbaş M. E 2018/2: Karataş İ. H.’den aktarma)
Muhammed Esat Altıntaş’ın (2018/2) yaptığı nitel araştırmada da şu sonuçlara ulaşılmıştır:
1335 katılımcıdan 792’si, İlahiyat Fakültelerinde kız ve erkek öğrenciler için fakültelerde ayrı sınıflar açılmasını, bazı katılımcılar ise kız ve erkek öğrenciler için ayrı ilahiyat fakülteleri açılmasını istemektedirler.
Karma eğitime karşı olan 1335 katılımcıdan 792’unun %29,06’sı (388 kişi) pedagojik kaygılarla (eğitimin kalitesini düşürdüğü ve verimliliği olumsuz etkilediği; karma eğitim ortamında psikolojik açıdan kendilerini rahat hissedemediklerinden ötürü derse aktif olarak katılamadıkları, ilmî konuları tartışamadıkları; akıllarına takılan soruları karşı cins karşısında mahcup olma, çekinme, vb. endişelerle soramadıkları, kendilerini rahatça ifade edemedikleri, sunum yapamadıkları şeklinde gerekçeler öne sürmüş bazı katılımcılar ise Kur’an-ı Kerim, fıkıh, musiki gibi derslerin karma eğitim ortamında verimli bir şekilde işlenemediğini, bazı katılımcılar ise karşı cinsten etkilendiklerini ve bu yüzden dikkatlerinin dağıldığını ifade etmiştir.),
%26,82’sı (358 kişi) dinî kaygılarla (dinen caiz olmadığını, peygamberimizin sünnetine uygun olmadığını, bazı âlimlerce uygun görülmediğini, gelenekte yeri olmadığını ve İslam’ın öğretildiği kurumun ilkeleriyle uyuşmadığını ifade etmiştir.),
%20,67’si (276kişi) kız-erkek ilişkileriyle ilgili kaygılarla (mahremiyet sınırlarının ihlal edildiğini, karşı cinse duyulan ilgi nedeniyle flört, vb. dinen hoş görülmeyen durumların ortaya çıktığını, iffet ve hayâ gibi değerlerin zedelendiğini, bayanların kötü görünmeme arzusu ile süslendiklerini, bazı erkekler de bayanların kullandıkları parfümden etkilendiklerini ifade etmiştir.),
%0,97’si (13kişi) karma eğitimin ideolojik dayatma olduğu gerekçesiyle (kendi kültürümüze ters bir uygulama olduğunu, ahlaki yapımızı bozmak için getirildiğini, bir yabancılaştırma girişimi olduğunu, modernizmin ve sekülerizmin bir tezahürü olduğunu ifade etmiştir.),
%9,36’sı (125kişi) 125’i herhangi bir neden belirtmeksizin
karma eğitime karşı olduklarını ifade etmiştir.
Karma eğitim lehinde görüş beyan eden 1335 katılımcıdan 543’ünün 284’ü sosyal ve mesleki gerçeklik (hayatın her yerinde kadın-erkek birlikte yaşamın var olmasından ötürü sınıflarda kız-erkek ayrı eğitim yapılmasının bir anlamının olmadığını ve böyle bir ayrımın ileride çeşitli uyum sorunlarına yol açacağını ve bu durumun ilahiyat fakültelerinde yetişen öğrencileri toplumdan izole edeceğini ifade etmiştir.),
%16,1’i (215 kişi) sağlıklı kadın-erkek ilişkileri (akıl baliğ olmuş ve rüşt çağını geçmiş birinin nefsine sahip çıkabilecek düzeyde olduğunu, kadın-erkek ilişkilerinde cinsellik yerine insan/şahsiyet merkezli sağlıklı bir anlayışın yerleşebileceğini, karma eğitim ortamında kadın ve erkeğin birbirine edep ve hayâ çerçevesinde bakarak birlikte yaşamayı ve kendilerini kontrol etmeyi öğrenebileceklerini, ayrı eğitimin karşı cinse ilgiyi daha çok artıracağını, karşı cinse nasıl davranılması gerektiğini, uygun olan uygun olmayan davranışların neler olduğunu ayırt edebileceklerini, cinsiyet ayrımcılığının önüne geçilebileceğini ifade etmiştir.),
%14,68’i (196 kişi)196’sı kişisel ve sosyal gelişim (kendini ifade etme yeteneklerinin gelişmesi, karşı cinsi anlaması ve insan olarak kabul etmesi, sağlıklı bir şekilde toplumsallaşması, kendine güven duygusu geliştirmesi, girişimci olabilmesi, bireysel farklılıkları kavrayabilmesi),
%14,01’i (187kişi) pedagojik katkı (kadın ve erkeğin beyin yapılarının ve düşünme tarzlarının farklı olması nedeniyle bu farklılığın akademik tartışma ortamlarında zenginlik kaynağı olduğunu, her iki cinsiyetin hareketleri ve konuşma tarzlarına hassasiyet göstermesi nedeniyle sınıf içi disiplin problemlerinin daha az ortaya çıktığını, sınıf mevcut oranlarının tek cinsiyetli eğitime göre daha dengeli dağılım sergilediğini, sınıf içerinde konuşmayı engelleyen şeyin karma eğitim olmadığını ifade etmiştir.),
%3’ü (40kişi) dinî açıdan sakıncalı olmaması açısından (dinen yasaklayan herhangi bir dinî hüküm olmadığını, peygamberimizin sünnetine aykırı olmadığını ifade etmiştir.),
%4,12’si (55kişi) ise herhangi bir neden belirtmeksizin
tek cinsiyetli eğitime karşı olduklarını ifade etmiştir.
Strateji Düşünce ve Analiz Merkezi (SDAM) tarafından 2018 yılında yayınlanan Pedagojik Açıdan Karma ve Tek Cinsiyetli Eğitim Modelleri adlı çalışmada 19. yüzyılın son dönemlerine kadar neredeyse dünyada tek cinsiyetli eğitim uygulandığını, ABD’de 20. yüzyılda Yahudi ve Katoliklerin itirazlarına rağmen karma eğitimin resmî devlet politikası hâline getirildiği, 1980-2000 yılları arasında konuya dair pek çok araştırma sonucunda 2002 yılında esnekliğe gitme gereği duyduğu, 2006’da ise devletin tek cinsiyetli eğitim yapan okulları desteklemeyi yeniden kabul ettiğine dikkat çekilmektedir (SDAM. 2018. 2. Jeniffer c. Madigan 2009’dan aktarma). Japonya, Çin ve SSCB İkinci Dünya Savaşı sonrasında genel olarak karma eğitime geçmiştir (SDAM. 2018. 3: singlesexschools.org’tan aktarma). Karma eğitimin birçok soruna yol açtığını, tek cinse göre eğitim yapan sınıf veya okullarda eğitim kalitesinin yükseldiğini gören ABD yönetimi 2009 yılında 84’ü kız üniversitesi olmak üzere 500’ü aşkın devlet okulunda kız ve erkekler için ayrı eğitim uygulamasına gitmiş; bu sayede öğrencilerin gereksiz meşgul eden eğlence, kavga, suç işleme, vakti boşa harcama, taciz ve gebelik gibi olumsuzlukların olabildiğince önüne geçildiğini görmüştür (Saygılı S. 2012. 22/28). Hatta 2008 yılında Stetson Üniversitesinin yürüttüğü dört yıllık bir araştırmada birbirinin aynısı karma ve ayrı eğitim veren iki okul incelenmiş ve karma okulda okuyan erkeklerin %55’i sınavlarda başarı gösterirken sadece erkeklerin okuduğu okulda, aynı sınavlardaki başarı oranının %85’e çıktığı tespit edilmiştir (SDAM. 2018. 8. cadde.milliyet.com 2017’den aktarma). ABD’de ilkokul ikiden lise son sınıfa kadar karma eğitim modeline göre eğitim alan 4200 öğrenci arasında yapılan bir araştırmaya göre öğrencilerin 1638’inin her gün, 1218’inin haftada en az bir kez, 3738’inin sözlü veya hareketle tacize uğradığı; 13-19 yaş arasındaki öğrencilerin doğum yapma oranındaki artışın bir önceki yıla göre %16 nispetinde arttığı tespit edilmiştir[1].
[1] https://www.yeniakit.com.tr/haber/karma-egitim-tacizi-tetikliyor-30982.html. Erişim Tarihi: 30.07.2023 02:01
Öğrenmede cinsiyetten kaynaklanan farklılıklar
6-18 yaş aralığında kızların erkeklere nazaran fiziki ve zihnî yönden daha çabuk gelişmesi erkekler açısından dezavantaj teşkil etmektedir. Bu durumda erkek öğrenci daha pasif, daha çekingen, derse karşı daha az istekli, erkek öğrencilere kızların devam husunda daha titiz oldukları gözlemlenmiştir. Kızlar ve erkeklerin yapısal, işlevsel, hem de biyokimyasal yönden beyinleri arasında çok önemli farklılıklar vardır. Yapılan son araştırmalarla da bu farklılıklar daha büyük önem kazanmaktadır. Bazı alanlarda erkekler bazılarında ise kızlar daha hızlı gelişmektedir. Bu farklılıklar kız ve erkeklerin öğrenme durumunda çeşitli farklılıklara sebep olmaktadır (Kırkkılıç, A. 2012. 21).
Öğrenciler ne istiyor?
Bazı okulların sadece kız öğrencilerden oluştuğunu görerek çok sayıda öğrenci ve öğrenci ailesi ile yapılan bire bir görüşmeler sonucunda okulların karma olması hâlinde birçok öğrencinin eğitim öğretime devam edemeyecekleri, çok azının karma eğitim yapan okullarda istemeye istemeye okumak zorunda kalacağı, öğrenci ailelerinin ise neredeyse tamamına yakınının mecburi olmadıkça öğrencilerini karma okullarda okutmayacakları ifade edilmiştir.
Öğretmen ve idarecilerle yapılan görüşmelerde de öğrenci velilerinin ve öğrencilerin bu okulları tercih ediş sebeplerinin öncelikli sebebinin cinsiyete dayalı eğitim verilmesidir. Bu bakımdan öğretmen ve idarecilerle öğrenci ve velilerin görüşleri birbiriyle örtüşmektedir.
Bu tespitten hareketle daha üst düzey öğretim veren fakülte öğrencilerine müracaat edilmiştir. Durumu daha iyi analiz edebilmek için Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğ. Fak. İlköğretim Din Kültürü Ahlak Bilgisi Öğretmenliği 3. sınıf öğrencileri ile karma eğitim yapılmasında sakınca görmedikleri düşünülen Türkçe Öğretmenliği 2.sınıf öğrencilerine 2012 yılında tarafımdan anket uygulanmıştır. Böylece çalışmanın örneklemini üniversite seviyesinde karma eğitime dayalı öğrenime taraf olabileceği düşünülen bir sınıf ile cinsiyete dayalı öğretimden yana olduğu düşünülen iki grup teşkil etmiştir.
İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliğinde öğrencilerin 2/3’ünün kız, 1/3’ünün erkek öğrenci olduğu, kız öğrencilerin pencereye yakın tarafta oturduğu, erkek öğrencilerin girişe yakın sıralarda arka arkaya oturduğu; kız öğrencilerin tamamının başının örtülü olduğu gözlemlenmiştir.
Türkçe Eğitimi2.sınıfta ise 23 kız 18 erkek öğrenci olduğu, bunların yarıya yakın kısmının hem cinsleriyle, diğerlerinin ise kız erkek yan yana oturduğu; kız öğrencilerin daha çok ön sıralarda oturduğu gözlemlenmiştir.
Türkçe Eğitimiuygulanan anket sonucunda aşağıdaki bulgulara ulaşılmıştır:
Türkçe Eğitimiöğrencilerine sorulan soruların analizi yapıldığında %40 nispetinde öğrencinin cinsiyete dayalı öğrenimden yana olduğu; İlköğretim Din Kültürü Eğitimiöğrencilerinin %76’sının lise düzeyinde öğrencilerin cinsiyete dayalı öğretim yapmaktan yana olduğu, üniversite seviyesinde ise %90‘ın üzerinde karma eğitimden yana olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi İlköğretim Türkçe Eğitimi 2. sınıf öğrencileri
Cinsiyeti: Kız: 23 Erkek: 18
Cinsiyete dayalı eğitimin yapıldığı bir ortamda olsaydınız aşağıdaki maddelere göre kendinizi nasıl değerlendirirdiniz? | ortalama | kız | erkek | kız | erkek | ||||||||
evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | ||||
Farklı durumlarda kendimi istediğim gibi ifade edebilirim. | 85% | 15% | 96% | 4% | 72% | 28% | 22 | 1 | 13 | 5 | |||
Topluluk önünde rahatça konuşabilirim. | 61% | 38% | 68% | 32% | 56% | 44% | 15 | 7 | 10 | 8 | |||
Hata yaptığımda küçük düşme kaygısı taşımam. | 54% | 46% | 59% | 41% | 47% | 53% | 13 | 9 | 8 | 9 | |||
Cinsiyet baskısı hissetmem. | 54% | 46% | 59% | 41% | 47% | 53% | 13 | 9 | 8 | 9 | |||
Motivasyonum artar. | 53% | 47% | 52% | 48% | 53% | 47% | 11 | 10 | 9 | 8 | |||
Kendimi güvende hissederim. | 50% | 50% | 55% | 45% | 44% | 56% | 12 | 10 | 8 | 10 | |||
Özgüvenim artar. | 48% | 53% | 50% | 50% | 44% | 56% | 11 | 11 | 8 | 10 | |||
Eleştirilme kaygısı taşımam. | 42% | 58% | 50% | 50% | 31% | 69% | 11 | 11 | 5 | 11 | |||
Derse karşı istekli olurum. | 42% | 58% | 37% | 63% | 47% | 53% | 7 | 12 | 8 | 9 | |||
Kendimi sınıfıma ait hissederim. | 38% | 62% | 41% | 59% | 35% | 65% | 9 | 13 | 6 | 11 | |||
Derslerimdeki başarım artar. | 34% | 66% | 41% | 59% | 25% | 75% | 9 | 13 | 4 | 12 | |||
Ön yargılarımdan kurtulurum. | 32% | 68% | 24% | 76% | 41% | 59% | 5 | 16 | 7 | 10 | |||
Fikirlerimin beğenilip beğenilmeyeceğiyle ilgilenmem. | 32% | 68% | 27% | 73% | 38% | 63% | 6 | 16 | 6 | 10 |
Fikirlerimin beğenilip beğenilmeyeceğiyle ilgilenmem. | 32% | 68% | 27% | 73% | 38% | 63% | 6 | 16 | 6 | 10 |
Öğrencilerinin aşağı yukarı yarısının olumlu ve olumsuz olarak
“topluluk önünde rahatça konuşabilirim/konuşamam”, “hata yaptığımda küçük düşme kaygısı taşımam/taşırım”, “cinsiyet baskısı hissetmem/hissederim”, “motivasyonum artar/azalır”, “kendimi güvende hissederim/hissetmem”, “özgüvenim artar/artmaz”
demiş olması dikkate değer bir durumdur. %15’lik bir kesimin “Farklı durumlarda kendimi istediğim gibi ifade edemem” demiş olması; yedi kişiden birinin “Benim kendimi istediğim gibi ifade edebileceğim ortamın hazırlanması gerekir.” anlamına gelmektedir.
Üç kişiden ikisinin “Eleştirilme kaygısı taşırım”, “Derse karşı isteksiz olurum”, “Kendimi sınıfıma ait hissetmem”, “Derslerimdeki başarım azalır”, “Ön yargılarım çoğalır”, “Fikirlerimin beğenilmeyeceğini düşünürüm.” anlamına gelmektedir.
Bundan çıkarılabilecek sonuç, 1 (bir) kişinin bile böyle bir kaygı taşıması onun isteğinin dikkate alınmasını gerektirir.
ortalama | kız | erkek | kız | erkek | |||||||||
evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | ||||
Okuduğunuz sınıfların sadece kız/ erkeklerden oluşmasını ister miydiniz? | 38% | 62% | 38% | 62% | 39% | 61% | 8 | 13 | 7 | 11 | |||
Aileniz sizin cinsiyete dayalı bir sınıf ortamında okumanızı ister miydi? Cevabınız “Evet”se bunun sebebinin aşağıdakilerden hangisi olduğunu belirtiniz. | 36% | 64% | 39% | 61% | 31% | 69% | 9 | 14 | 5 | 11 | |||
Karma eğitimin eğitim- öğretim ortamını kısıtladığını düşünüyor musunuz? | 26% | 74% | 22% | 78% | 31% | 69% | 5 | 18 | 5 | 11 | |||
Öğrencilerin 1/3’ünün cinsiyete dayalı okullarda okumak istemesi, yine aynı nispette öğrenci grubunun karma eğitimin eğitim- öğretim ortamını kısıtladığını düşünme kaygısı içinde olması onların isteklerinin dikkate alınmasını gerektirir.
ortalama | kız | erkek | kız | erkek | ||||||||||
evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | |||||
Cinsiyete dayalı eğitimin kız öğrencilere daha fazla avantaj sağlayacağını düşünüyor musunuz? | 47% | 53% | 52% | 48% | 40% | 60% | 12 | 11 | 6 | 9 | ||||
Cinsiyete dayalı eğitimin kendi ilgi ve kabiliyetlerinizi daha fazla geliştireceğini düşünüyor musunuz? | 39% | 61% | 39% | 61% | 40% | 60% | 9 | 14 | 6 | 9 | ||||
Cinsiyete dayalı eğitim yapan bir okulda öğretmen veya idarecilerin öğrencilere karşı tutumunun (gözde öğrenci) daha ilgili olduğunu düşünüyor musunuz? | 36% | 64% | 30% | 70% | 44% | 56% | 7 | 16 | 7 | 9 | ||||
Ortalama | ||||||||||||||
evet | hayır | |||||||||||||
Drama ve tiyatro | 63% | 37% | ||||||||||||
Beden eğitimi | 51% | 49% | ||||||||||||
Müzik | 41% | 59% | ||||||||||||
Edebiyat ve dil dersleri | 37% | 63% | ||||||||||||
El sanatları | 22% | 78% | ||||||||||||
Resim | 17% | 83% | ||||||||||||
Matematik | 10% | 90% | ||||||||||||
Fen bilimleri | 7% | 93% | ||||||||||||
Öğrencilerin yarıdan fazlasının kızlara avantaj sağlandığını düşünmesi kadınlara pozitif ayrıcalık sağlaması bakımından önemlidir. Öğrencilerde cinsiyete dayalı eğitimin öğrencilerin ilgi ve kabiliyetlerini geliştirmesi, öğretmen veya idarecilerin öğrencilere karşı tutumuna olumlu yönde etki edeceği algısı içinde olması dezavantajlı olanların isteklerinin dikkate alınmasını gerektirir.
ortalama | kız | erkek | kız | erkek | |||||||
evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | ||
Bay/ bayan (diğerinin üzerini çiziniz) olarak karşı cinsin anlama gücünün sizden daha iyi olduğunu düşünüyor musunuz? | 7% | 93% | 9% | 91% | 6% | 94% | 2 | 21 | 1 | 17 | |
Yeterince hazır olmadığınızda karma eğitimin sınıfa gelme veya derse katılma süresini etkilediğini düşünüyor musunuz? | 45% | 55% | 48% | 52% | 41% | 59% | 10 | 11 | 7 | 10 | |
Ders dışı etkinliklerde, arkadaşlık ilişkilerinizde ve iletişim dilinizde (bedensel veya sözlü) karma eğitimin sizi etkilediğini düşünüyor musunuz? | 66% | 34% | 57% | 43% | 78% | 22% | 13 | 10 | 14 | 4 |
Karma eğitimin öğrencilerin sınıfa gelmesine ve derse katılım sürecine etki edeceği; ders dışı etkinliklerde, arkadaşlık ilişkilerinde ve iletişim dilinde karma eğitimin kendilerine olumsuz etki edeceğini düşünme algısı içinde olması onların öğrencilerin cinsiyete dayalı eğitim isteklerinin dikkate alınmasını gerektirir.
Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi İlköğretim Din Kültürü Ahlak Bilgisi Öğretmenliği 3. sınıf öğrencileri
ortalama | kız | erkek | kız | erkek | |||||||
evt | hyr | evt | hyr | Evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | ||
Okuduğunuz sınıfların sadece kız /erkeklerden oluşmasını ister miydiniz? | 71% | 29% | 67% | 33% | 80% | 20% | 14 | 7 | 8 | 2 | |
Sınıfınızda etkinliklere katılırken sadece kız/ erkeklerin olduğu bir sınıfta olmak ister miydiniz ? | 87% | 13% | 90% | 10% | 80% | 20% | 18 | 2 | 8 | 2 | |
Karma eğitimin eğitim öğretim ortamını zenginleştirdiğini düşünüyor musunuz? | 42% | 58% | 48% | 52% | 30% | 70% | 10 | 11 | 3 | 7 | |
Yeteneklerinizi kızların ve erkeklerin aynı sınıfta olduğu bir ortamda mı, yoksa sadece kız/erkeklerin olduğu bir sınıf ortamında mı ortaya koyabilirsiniz? | 90% | 10% | 28 | 3 |
Öğrencilerin ¾’ünden fazlasının sınıfın yalnızca kızlardan veya erkeklerden oluşması, kendilerinin böyle bir sınıfta olmayı istedikleri, bu sayede yeteneklerini daha iyi sergileyebilecekleri algısı içinde oldukları tespitinden hareketle bu düşüncede olanların isteklerinin dikkate alınmasını gerekir.
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Güfta tarafından talebim üzerine 2012 yılında Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı 1. sınıfında cinsiyete dayalı eğitime dair uygulanan anket: (Kız: 24, Erkek: 7 = 31 öğrenci)
ortalama | kız | erkek | kız | erkek | ||||||
evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | |
1.Bay/ bayan (diğerinin üzerini çiziniz) olarak karşı cinsin anlama gücünün sizden daha iyi olduğunu düşünüyor musunuz? | 25% | 75% | 32% | 68% | 0% | 100% | 7 | 15 | 6 |
Kız öğrenciler insanın anlama gücüyle cinsiyeti arasında bir bağlantı olduğunu düşünmediklerini, kişinin anlama gücünün dersi ilgi ile dinleyip dinlememesine bağlı olduğunu ve çalıştıktan sonra herkesin başarılı olabileceğini, cinslerin birbirine üstünlüğü olmadığını; insanları bay, bayan diye ayırmanın yanlış olduğunu; erkeklerin akıllarının daha dağınık olduğunu, konuya fazla odaklanamadıklarını, anlama çabalarını başka yönde harcadıklarını ifade ederken erkek öğrenciler dikkate değer bir değerlendirmede bulunmadılar.
Bundan çıkarılabilecek sonuç kız öğrencilerin derse daha fazla odaklanabildikleri, cinsiyet farkı gözetmedikleri, erkek öğrencilerin sınıfta daha pasif pozisyonda kaldıkları, derse fazla odaklanamadıkları hatta zihinlerinin dağınık olduğudur. Erkek öğrencilerin aleyhine bir durum ortaya oluşturmaktadır.
Her bir öğrencinin anket kâğıdında yazdığı müdahale edilmeksizin aynen aktarıldı. Koyu yazılanlar erkek öğrenci anket kâğıtlarına aittir. Erkeklerin anket kâğıt numaraları: 5,9,11,23,26,29,31
1.Düşünmüyorum. Herkesin düşüncesi, yorumu farklıdır.
2.İnsanların zekâları aynıdır. Değişiklik olacağını düşünmüyorum. İnsan kendini zorladıktan sonra anlar.
3.Kadınların düşünme gücü daha fazladır. Bunu bıraktıkları eserlerde gösteriyorlar.
4.Anlamak cinsiyet meselesi değil, zekâ meselesidir. Bu yüzden anlamanın cinsiyetle ilgisi olduğunu düşünmüyorum.
5.Herkes eşittir.
6.Herkesin düşüncesi farklıdır aslında
7.Hayır çünkü herkes anlama gücünü kavrayamaz. O yüzden anlama gücünün hangi cinste daha iyi olduğunu bilmiyorum.
8.İnsanın anlama gücüyle cinsiyeti arasında bir bağlantı olduğunu düşünmüyorum.
9.Neden iyi olsun ki? Bence eşitiz.
10.İnsanın anlama gücü dersi ilgi ile dinleyip dinlememesine bağlıdır. 11.-
12.Şimdiye kadar karşı cinsin benden fazla düşünceli olduğunu görmedim.
13.Bay, bayan diye ayırmak yanlıştır.
14.Akıllarının daha dağınık olması konuya fazla adapte olmamaları olabilir.
15.Çünkü erkek ve kızlar arasında hiçbir zekâ farkı yoktur. Bu durum insanın kendini geliştirmiş olmasıyla bağlantılıdır.
16.Her bireyin anlama gücünü kullanmasını sağlayan bir aklı, zihniyeti vardır. Onu kullanmak bireye düşer.
17.Daha iyi olduğunu düşünmüyorum çünkü anlama çabalarını erkek başka yönde harcıyor.
18.Birey çalıştıktan sonra başarılı olabilir. Cinslerin hiçbir şekilde birbirinden üstünlüğü yoktur.
19.Bazı konularda erkeklerin daha geniş bilgileri olduğunu düşünüyorum.
20.Karşı cinsin bizden üstün olmadığına inanıyorum.
21.Kimse kimseden daha zeki değildir. Hele ki karşı cinsin anlama gücü daha iyi değildir.
22.Herkesin anlama gücü farklıdır. Anlama kapasitesi farklıdır. 23. –, 24. –, 25. –
26.Kendi hemcinsim olduğu için 27. –,28. –, 29. –, 30. –, 31. –
ortalama | kız | erkek | kız | erkek | |||||||
evt | hyr | evt | hyr | Evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | ||
2.Yeterince hazır olmadığınızda karma eğitimin sınıfa gelme veya derse katılma sürecini etkilediğini düşünüyor musunuz? | 46% | 54% | 43% | 57% | 6% | 40% | 10 | 13 | 3 | 2 |
Kız öğrenciler karşılarında bir hareket olduğunda, sunum yapılacaksa heyecanlanabildiklerini, yetersiz olma durumunda kendilerini iyi hissetmediklerini dolayısıyla bu durumda yapılan derse katılma sürecinin olumsuz etkilenebileceğini, bazen karşı cinsi düşmanmış gibi görebildiklerini, kızlardan oluşan sınıflarda böyle bir kaygı duymayacaklarını ifade etmiştir.
Erkek öğrencilerden sadece biri derse katılma sürecinin etkilenmeyeceğini ifade etmiştir.
Bundan çıkarılabilecek sonuç kızların kızlardan oluşan sınıflarda daha rahat olabileceklerini söylemelerine rağmen, karma sınıflarda okumayı tercih etmiştir.
Her bir öğrencinin anket kâğıdında yazdığı müdahale edilmeksizin aynen aktarıldı. Koyu yazılanlar erkek öğrenci anket kâğıtlarına aittir.
1.Sınıfı ortak biçimde kullanıyoruz ve biz eğitime başladığımızdan beri karma eğitim görüyoruz.
2.Ben karşımda bir hareket olduğunda heyecanlanırım hele de sunum falan yapılacaksa.
3.Yetersiz olma durumunda kendini iyi hissetmediğiniz bir durumda yapılan derse katılma süreci olumsuz etkilenir.
4.Hayır çünkü her insan aynı. Karşı cinsle alakalı bir durum yok.
5.Neden etkilesin ki? 6. –
7.Çünkü en ufak bir şeyde konsantrasyonumuz dağılabiliyor. 8. –
9.Hayır çünkü derse katılma sürecini etkilemez. Bu daha çok öz güvenle alakalı bir durumdur.
10.Karşımızdaki insanların tepkisi heyecanlı olup olmamayı etkiler.
11. 12.Evet bazen böyle düşünceleri hissedebiliyorum. Karşı cins düşmanmış gibi görünebiliyor. 13. –, 18. –
19.Genelde bayanlardan oluşsak böyle kaygım olmaz, daha rahat olurdum.
20.Çünkü öyle bir sorunum yoktur. Kendime hâkim biriyim.
21.Sınıftaki çekilmez insanlar var diye 22. –, 23. –, 24. –, 25. –
26.O an belki hazır değilimdir. 27. –, 28. –, 29. –, 30. –, 31. –
ortalama | kız | erkek | kız | erkek | |||||||
evt | hyr | evt | hyr | Evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | ||
3.Ders dışı etkinliklerde, arkadaşlık ilişkilerinizde ve iletişim dilinizde (bedensel veya sözlü) karma eğitimin sizi etkilediğini düşünüyor musunuz? | 56% | 44% | 55% | 45% | 60% | 40% | 12 | 10 | 3 | 2 | |
Kız öğrencilerin birçoğu karma sınıfta kendini ifadede zorluk çektiğini, arkadaşlık ilişkilerinin etkilendiğini ifade etmişlerdir. Erkek öğrencilerden biri olumlu yönde etkilendiğini ifade etmiştir.
Bundan çıkarılabilecek sonuç kız öğrencilerin hepsi her ne kadar karma sınıfta okumak istediklerini söylemişlerse de bu tip sınıflarda etkilendiklerini de ifade etmiştir.
Her bir öğrencinin anket kâğıdında yazdığı müdahale edilmeksizin aynen aktarıldı. Koyu yazılanlar erkek öğrenci anket kâğıtlarına aittir.
1.Arkadaş ortasında karma eğitim dolayısıyla kendimi ifade etmem zor oluyor.
2. 3.Etkiler: Çünkü sosyal varlık olan bizi etkiler ve etkileniriz.
4.Benim için her insan aynı olumlu ya da olumsuz etkisi yok.
5.Asla olmaz. Ne ise oyum. 6. –
7.Çünkü yaptığımız kötü ya da iyi bir şey sürekli hafızamızda yer ediniyor. Her yerde aklımıza geldikçe ortaya döküyoruz.
8.Kişinin aldığı eğitim kişiliğine yansır. Böylece arkadaşlık ilişkilerini etkiler.
9.Evet olumlu yönde etkiliyor.
10.Etkilediğini düşünüyorum. 11. –, 18. –
19.Kısmen etkileniyorum. 20. –21.
22.Karşı cinsin yanında kendimi rahat hissedemem. 23. –, 25. –
26.Etkili olacağından 27. –, 28. –, 29. –, 30. –, 31. –
ortalama | kız | erkek | kız | erkek | ||||||||
4.Cinsiyete dayalı eğitimin yapıldığı bir ortamda olsaydınız aşağıdaki maddelere göre kendinizi nasıl değerlendirirdiniz? | evt | hyr | evt | hyr | Evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | ||
Özgüvenim artar. | 43% | 57% | 50% | 50% | 17% | 83% | 11 | 11 | 1 | 5 | ||
Topluluk önünde rahatça konuşabilirim. | 38% | 62% | 32% | 68% | 57% | 43% | 7 | 15 | 4 | 3 | ||
Kendimi sınıfıma ait hissederim. | 36% | 64% | 38% | 62% | 29% | 71% | 8 | 13 | 2 | 5 | ||
Motivasyonum artar. | 32% | 68% | 38% | 62% | 14% | 86% | 8 | 13 | 1 | 6 | ||
Farklı durumlarda kendimi istediğim gibi ifade edebilirim. | 31% | 69% | 36% | 64% | 14% | 86% | 8 | 14 | 1 | 6 | ||
Cinsiyet baskısı hissetmem. | 28% | 72% | 27% | 73% | 29% | 71% | 6 | 16 | 2 | 5 | ||
Ön yargılarımdan kurtulurum. | 28% | 72% | 32% | 68% | 14% | 86% | 7 | 15 | 1 | 6 | ||
Derslerimdeki başarım artar. | 25% | 75% | 29% | 71% | 14% | 86% | 6 | 15 | 1 | 6 | ||
Hata yaptığımda küçük düşme kaygısı taşımam. | 20% | 80% | 18% | 82% | 25% | 75% | 4 | 18 | 2 | 6 | ||
Derse karşı istekli olurum. | 18% | 82% | 18% | 82% | 17% | 83% | 4 | 18 | 1 | 5 | ||
Eleştirilme kaygısı taşımam. | 17% | 83% | 9% | 91% | 43% | 57% | 2 | 21 | 3 | 4 | ||
Fikirlerimin beğenilip beğenilmeyeceğiyle ilgilenmem. | 15% | 85% | 4% | 96% | 57% | 43% | 1 | 25 | 4 | 3 | ||
Kendimi güvende hissederim. | 14% | 86% | 14% | 86% | 14% | 86% | 3 | 18 | 1 | 6 | ||
Öğrencilerin %80-86 nispetindeki kısmı “kendimi güvende hissetmem, fikirlerimin beğenilip beğenilmeyeceğiyle ilgilenirim, eleştirilme kaygısı taşırım, derse karşı isteksiz olurum, hata yaptığımda küçük düşme kaygısı taşırım”, öğrencilerin %68-75 nispetindeki kısmı “derslerimdeki başarım artmaz, cinsiyet baskısı hissederim, ön yargılarımdan kurtulmam, farklı durumlarda kendimi istediğim gibi ifade etmem, motivasyonum artmaz” düşüncesinde olmasına rağmen genel olarak karma eğitimden yana olması algılarıyla istekleri arasında bir çelişki olduğunu göstermektedir.
ortalama | kız | erkek | kız | erkek | ||||||
evt | hyr | evt | hyr | Evt | hyr | evt | hyr | evt | hyr | |
Okuduğunuz sınıfın sadece kız/erkekten oluşmasını ister miydiniz? | 7% | 93% | 0% | 100% | 29% | 71% | 22 | 2 | 5 |
Kız öğrenciler tarafından kız/erkek arasında fark olmadığı, cinsiyet ayırımı yapılmaması, herkesin eşit ortamda eğitim görmesi gerektiği; farklı insanlar, farklı düşünceler tanımak istedikleri; beraber olmak suretiyle heyecanlarını yenebilecekleri; etkileşim ve iletişimlerinin kolaylaşabileceği, toplum olarak zaten bir arada yaşamaları gerektiği ifade edildi. Yine öğrenciler tarafından karma eğitim sayesinde mesleğe atıldıklarında iletişim problemi yaşamayacakları, cinsiyete dayalı eğitimin erkeklerden kaçış anlamına gelebileceği, sosyal hayatta zaten iki cinsin bir arada yaşadığı bu sebeple öğrenim sırasında da bir arada olunması gerektiği ifade edildi.
Her bir öğrencinin anket kâğıdında yazdığı müdahale edilmeksizin aynen aktarıldı. Koyu yazılanlar erkek öğrenci anket kâğıtlarına aittir.
1.Sınıflar karma olmalı. Çünkü kişiler birbirleri ve karşı cinsleri ile anlaşabilsin.
2.O zaman tam istenilen düzen oluşturulamazdı. Böyle daha iyi olduğunu düşünüyorum.
3.Karma eğitim şartı koca dünyada sadece kız yok erkek var.
4.Ayrımcılığa gerek yok. Bir arada da gayet rahatız.
5.21. yüzyıl dünyasında böyle bir ayırım yapmak geri zekâlılıktan başka bir şey değildir. Cinsiyet ayırımı yapmak büyük bir yanlışlıktır. Hümanist düşünceli olmak gerekir. 6. –
7.Çünkü hepimiz öğreniyoruz. Fark etmez.
8.İnsanlar arasında cinsiyet ayırımı yapılmamalıdır. Sonuçta kız/erkek arasında fark yoktur. Herkes eşit ortamlarda eğitim.
9.Karma eğitim sayesinde ileriki meslek hayatımda iletişim problemi yaşamayacağım için karma eğitime daha olumlu bakıyorum.
10.Farklı insanların olduğu ortamlarda insan kendini daha iyi gösterir.
11.Hayat renklendikçe güzeldir.
12.Farklı düşünceler, farklı insanlar tanımak isterim.
13.Çok saçma bir uygulama olur. Çağdaş, medeni bir topluma böyle bir uygulama yakışmaz.
14.İşaret ettiklerime rağmen istemezdim. Çünkü insan nerede ne zaman konuşacağı, ne yapacağı belli olmaz. O yüzden heyecanı yenmeli, alışmalı bu durumlara.
15.İstemezdim. Çünkü erkek ve kızların aynı ortamda okuması cinsiyetler arasındaki etkileşimi kolaylaştırır.
16.Gerçek medeniyet seviyesine ulaşmak bunu ön görmez. Karma eğitim toplumun varlığını eşitliğe dayalı toplum yapısını gösterir. 17. –
18.Toplum hâlinde yaşamaktayız. Toplumda kız erkek karışık bir şekilde bulunuyor. 19. –, 22. –
23.Ayrımcılığa dayalı bir eğitim insanların birbirlerini cinsiyete dayalı olarak ayırmasına neden olur. 24. –, 25. –
26.Çünkü erkeklerden kaçış demektir bu. Hayatımızın her alanında karı cinsle karşılaşıyoruz. Bir arada yaşamayı öğrenmemiz lazım. 27. –, 28. –, 29. –, 30. –, 31. –
Sonuç
Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in bir televizyonda yaptığı cinsiyete dayalı eğitim üzerine yaptığı konuşma olumlu ve olumsuz tepkilere neden oldu. 28 Şubat Süreci’nde kız okullarının karma eğitime dönüştürülmesiyle karma ve kız/erkek okulu öğrencilerinin öğrenim durumları üzerinde pak çok çalışma yapıldı. Konuya dair akademik düzeyde Maarif Platformu öncülüğünde Çalıştay-Kongre-Rapor (Maarif Platformu)’nun 19 Temmuz 2023 günü saat 21.00’de düzenlediği çalıştaydaki tartışmalar rapor hâline getirildi. Hazırlanan rapor her iki platformda yayımlandı. Takip eden günlerde rapor yirmiden fazla medya yayın organında aynen yayımlandı. Bu arada laik, demokratik bir ülkede karma eğitimin dışında bir eğitim şeklinin olmayacağı, cinsiyete dayalı eğitimin feminist mücadele ile kazanılmış hakların gaspına müsaade edilmeyeceği vb. tarzda olumsuz tepkiler meydana geldi. Bu haksız eleştiri aslında başkalarının hakkına gasptan başka bir nitelik arz etmediği için birçok yayın organı konuyu sosyolojik, pedagojik açıdan değerlendirirken birçok yazar ve akademisyen ABD, Çin, Japonya, AB ülkeleri vd.nden örnekler vererek başlangıçta cinsiyete dayalı eğitimin yaygın olduğunu karma eğitime sonradan geçildiğini fakat bu eğitim sisteminde öğrencilerin daha disiplinli, daha başarılı olduğuna dair bilimsel veriler ortaya koydu. Hatta ülkemizde kırk kadar üniversitede Taciz ve Saldırıya karşı Destek Birimi’nin (CTS) oluşturulduğu ve diğer pek çok devlette de benzer kuruluşların varlığı da dikkat çekilecek bir durum arz etmektedir. Bu arada “Referandum yapılsa ‘Evet’ çıkar” şeklinde değerlendirmeler de bu tip okul isteyenlerin sayısının azımsanmayacak ölçüde olduğunu göstermektedir. Batı’da binlerce kız okulu olduğu, yalnızca ABD’de 84’ü kız üniversitesi olmak üzere 500’ü aşkın devlet okulunda kız ve erkekler için ayrı eğitim uygulamasına gidilmiş olması konunun laiklik, özgürlük, hak ihlali ile alakası olmadığı hususunu delillendirmiştir.
Buraya kadar öğrencilik çağını geçmiş kişilerin öğrencilere dair değerlendirmeleri söz konusu edildi. Konuya dair can alıcı soru “Öğrenciler ne istiyor?”
Bunun için Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğ. Fak. Türkçe Eğitimi2.sınıf öğrencileri, İlköğretim Din Kültürü Ahlak Bilgisi Öğretmenliği 3. sınıf öğrencileri ve Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği 1.sınıf öğrencilerine anket uygulamasına gidilmiştir.
Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi ikinci sınıf öğrencilerinin aşağı yukarı yarısının olumlu ve olumsuz olarak “topluluk önünde rahatça konuşabileceği”, “hata yaptığında küçük düşme kaygısı taşıyabileceği”, “cinsiyet baskısı hissedebileceği”, “motivasyonunun artabileceği”, “kendisini güvende hissedebileceği”, “özgüveninin artabileceği”;
%15’inin“farklı durumlarda kendisini istediği gibi ifade edemeyeceği”; yedi kişiden birinin “kendisini istediği gibi ifade edebileceği ortamın hazırlanması gerektiği.”; üç kişiden ikisinin “eleştirilme kaygısı taşıyacağı”, “derse karşı isteksiz olacağı”, “kendisini sınıfına ait hissedebileceği”, “derslerindeki başarısının azalacağı”, “ön yargılarım çoğalacağı”, “fikirlerinin beğenilmeyeceğini düşünebileceği”;
1/3’ünün cinsiyete dayalı okullarda okumak istediği, yine aynı nispette öğrenci grubunun karma eğitimin eğitim- öğretim ortamını kısıtladığı, düşünme kaygısı içinde olduğu; öğrencilerin yarıdan fazlasının karma eğitimin kızlara avantaj sağlandığını düşündüğü, cinsiyete dayalı eğitimin kendilerinin ilgi ve kabiliyetlerini geliştireceği düşüncesinde olduğu; karma eğitimin öğrencilerin sınıfa gelmesine ve derse katılım sürecine etki edeceği; ders dışı etkinliklerde, arkadaşlık ilişkilerinde ve iletişim dilinde karma eğitimin kendilerine olumsuz etki edeceğini düşünme algısı içinde olduğu tespit edilmiş ve
öğrencilerin %38’i cinsiyete dayalı eğitimden yana olduğunu ifade etmiştir.
Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi İlköğretim Din Kültürü Ahlak Bilgisi Öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin ¼’ünden fazlasının sınıfın yalnızca kızlardan veya erkeklerden oluşması, kendilerinin böyle bir sınıfta olmayı istedikleri, bu sayede yeteneklerini daha iyi sergileyebilecekleri algısı içinde oldukları tespit edilmiş ve
öğrencilerin %71’i cinsiyete dayalı eğitimden yana olduğunu ifade etmiştir.
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi birinci sınıf öğrencilerinin ¼’ü karşı cinsin anlama gücünün kendisinden daha iyi olduğu;
yarısı kadarı yeterince hazır olmadığınızda karma eğitimin sınıfa gelme veya derse katılma sürecini etkilediğini; yine yarısı kadarı ders dışı etkinliklerde, arkadaşlık ilişkilerinde ve iletişim dilinde (bedensel veya sözlü) karma eğitimin kendisini etkilediği;
cinsiyete dayalı eğitimin yapıldığı bir ortamda öğrencilerin 2/5 kadarı özgüveninin arttığı, topluluk önünde rahatça konuşabildiği, kendisini sınıfa ait hissedeceği;
2/3 kadarının motivasyonunun artacağı, farklı durumlarda kendisini istediği gibi ifade edebildiği, cinsiyet baskısı hissetmeyeceği, ön yargılardan kurtulacağı;
¼ kadarı derslerdeki başarısının artacağı;
1/7 kadarı hata yaptığında küçük düşme kaygısı taşımayacağı, derse karşı istekli olacağı, eleştirilme kaygısı taşımayacağı, fikirlerinin beğenilip beğenilmeyeceğiyle ilgilenmeyeceği, kendisini güvende hissedebileceğini ifade etmiş olmasına rağmen ancak
öğrencilerin %7’si cinsiyete dayalı eğitimden yana olmuştur.
Üç grubun cinsiyete dayalı eğitime taraf olma ortalaması %38,7’dir.
Yörelere göre öğrencilerin cinsiyete dayalı eğitime taraf olma nispeti değişiklik arz etmektedir. Bu oran %1 hatta %01 bile olsa demokratik, laik, sosyal devletimizde böyle bir talebe kulak tıkamak hak gaspından başka bir şey olamaz.
Karma eğitimin yanında erkek okullarının, kız okullarının da açılmasını istemek demokrasinin ve eşitliğin gereğidir.
Kaynakça
- Altıntaş, Muhammed Esat (2018/2). Yüksek Din Öğretiminde Karma ya da Tek Cinsiyete Dayalı Eğitim Üzerine Nitel Bir Araştırma. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. C 17, S 34, ss. 373-406
- Çakmak, Osman (Prof. Dr.); Gündoğdu Mehmet Ali (Dr.); Tüfekçi Ali (2023.07.09 21:00). Çalıştay-Kongre-Rapor (Maarif Platformu) oluşturuldu.
- Eurydice (2010). Eğitim Çıktılarında Cinsiyet Farkları: Avrupa’da Alınan Tedbirler ve Mevcut Durum. Brüksel: Avrupa Komisyonu.
- Gözütok, Şakir (2002), İlk Dönem İslam Eğitim Tarihi, Fecr Yay. Ankara; Buharî, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail el-Buharî (ö. 256/870), Sahihu’l-Buharî, thk. Muhibuddin elHatib, Mektebetu’s-Selefeiyye, 1. Tab, Kahire, 1400. I-IV; Müslim, Ebu Hüseyin b. Haccac el-Kuşeyrî en-Neysaburî, Sahihu’l-Müslim, Daru İhyai’tTurasi’l-Arabî, 2. bs., Beyrut, 1972. I-II; Smithers, Alan and John Collings, “Co-Educaitonal and Science Choice”, British Journal of Educational Studies, Vol. 30, No. 3 (Oct., 1982), pp. 313-328’ten aktarma; Smithers and Collings, “Co-Educaitonal and Science Choice”, British Journal of Educational Studies, Vol. 30, No. 3 (Oct., 1982), s. 314’ten aktarma.
- Gözütok, Şakir (2012 Yaz). Batı ve İslâm Dünyasında Karma Eğitim. Marife. 93-112 [Ebu Davud, Süleyman b. Eş’as es-Sicistanî, Sünenu Ebi Davud, thk. Kemal Yusuf Hut, Daru’lCinan, Beyrut, 1988. I-VII; Gözütok, Şakir, İlk Dönem İslam Eğitim Tarihi, Fecr Yay. Ankara, 2002; Buharî, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail el-Buharî, Sahihu’l-Buharî, thk. Muhibuddin elHatib, Mektebetu’s-Selefeiyye, 1. Tab, Kahire, 1400. I-IV; Müslim, Ebu Hüseyin b. Haccac el-Kuşeyrî en-Neysaburî, Sahihu’l-Müslim, Daru İhyai’tTurasi’l-Arabî, 2. bs., Beyrut, 1972. I-II; Smithers, Alan and John Collings, “Co-Educaitonal and Science Choice”, British Journal of Educational Studies, Vol. 30, No. 3 (Oct., 1982), pp. 313-328’ten aktarma]
- Karataş İbrahim H. (2012) “Eğitimde Fırsat Eşitliği İçin Karma Eğitim mi? Ayrı Eğitim mi?”, Eğitime Bakış, 22. 50-53’ten aktarma
- Kırkkılıç, Ahmet (2012).Karma Eğitim ve Tek Cinsiyetli Eğitim Üzerine Değerlendirmeler. Eğitime Bakış Dergisi. 22/19-24
- Saygılı, Sefa. (2012). Karma Eğitimi Eleştirisi. Eğitime Bakış Dergisi. 22/28Ankara
- SDAM (2018. Şubat). Pedagojik Açıdan Karma ve Tek Cinsiyetli Eğitim Modelleri 2: Jeniffer c. Madigan: “Advances in Gender and Education”, San Jose State University, USA 2009, s. 11-13.; https://www.nytimes.com/2017/01/05/learning/is-single-sex-education-still-useful.html?_r=0 Erişim Tarihi:15. 02.2017’den aktarma
- SDAM 2018. 3: http://www.singlesexschools.org/research-singlesexvscoed.htm Erişim Tarihi: 12.02.2017’den aktarma
- SDAM. (2018. Şubat). age. 8: http://cadde.milliyet.com.tr/2010/01/16/YazarDetay/1186522/karma-okullar-daha-basarisiz Erişim Tarihi: 09.02.2017’den aktarma
- SDAM. (2018. Şubat). age. 8-9: http://www.singlesexschools.org/research-singlesexvscoed.htm Erişim Tarihi: 12.02.2017’den aktarma)
- SDAM. (2018. Şubat). age. 3: New World Enceylcopedia, http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Coeducation Erişim Tarihi:15.02.2017’den aktarma
- edu.admin.ox.ac.uk/university-policy-on-harassment’den
- http://cts.ankara.edu.tr/2022/03/23/cts-birimi-olan-universiteler/ 22.07.2023 23.00
https://pirha.org/17-alevi-kadinlar-akp-tum-kadinlarin-esit-egitim-ve-esit-yasam-hakkini-hedef-aliyor-383469.html/18/07/2023/ 25.07.2023 23.00
https://pirha.org/egitimci-cuneyt-kayikci-karma-egitim-hedefte-biat-eden-toplum-istiyorlar-video-383479.html/19/07/2023/ 25.07.2023 23.00
https://pirha.org/esikten-bakan-tekine-kiz-cocuklarini-ev-koleleriniz-yapamayacaksiniz-384255.html/24/07/2023/ 25.07.2023 23.00
https://pirha.org/kocadan-hukumete-kiz-cocuklarinin-egitim-hakkinin-gaspina-izin-vermeyecegiz-video-383935.html/21/07/2023/25.07.2023 23.00
https://www.yeniakit.com.tr/haber/karma-egitim-tacizi-tetikliyor-30982.html. Erişim Tarihi: 30.07.2023 02:01
https://www.youtube.com/watch?v=TLbPA2cM390 25.07.2023 23.00